Minister Kamp vindt aardbeving met 110 doden aanvaardbaar

De Stichting Co2ntramine heeft grote bezwaren tegen het gasbesluit van minister Kamp van Economische Zaken. Met het besluit geeft hij de inwoners van Groningen niet de veiligheid waar ze recht op hebben. “Minister Kamp vergroot de onveiligheid, hoewel hij het in zijn woordkeuze doet voorkomen alsof hij het over veilig wonen heeft. In feite aanvaardt hij een ongeluk waarbij 110 doden kunnen vallen”, stelt Herman Damveld, lid van de raad van advies van Co2ntramine.

Na de aardbeving bij Huizinge in augustus 2012 met een kracht van 3.6 op de schaal van Richter gingen er stemmen op om de aardgaswinning te verminderen. Toch stond minister Kamp in 2013 een topproductie toe van 53,8 miljard m3 aardgas. Dit jaar gaat het om 42,5 miljard m3 en in 2015 om 39,4 miljard m3 . De minister doet alsof hij de aardgaswinning terugbrengt vanwege de veiligheid van de bevolking. Dit is echter schijn. Hij had de productie ook zonder aardbevingen moeten terugschroeven om te voldoen aan de afspraken in de vastgestelde winningsplannen. Dat staat duidelijk vermeld in het rapport van de Algemene Rekenkamer van 7 oktober jl. over de aardgasbaten.

Met het gasbesluit houden de ernstige aardbevingen niet op. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft vorig jaar de gevolgen van een beving met een kracht van 5.0 op de schaal van Richter nabij Huizinge berekend. Dat is een aardbeving die 25 keer zo krachtig is als die van augustus 2012. Daarbij zouden naar schatting circa 110 doden kunnen vallen en tot circa 1200 huizen kunnen instorten. De kans hierop is volgens het SodM eens in de 166 jaar, maar dat kan dus ook morgen gebeuren.

Ook bij minder krachtige aardbevingen zal de schade aanzienlijk zijn. In het winningsplan van de NAM staat dat er in de komende tien jaar een kans is van 10% op een aardbeving die sterker is dan 4.4 op de schaal van Richter; die beving is 6,3 keer zo krachtig als die bij Huizinge. Dan kunnen volgens de NAM zwakkere gebouwen en bakstenen huizen van voor 1920 instorten. Hoeveel slachtoffers dat veroorzaakt, heeft de NAM niet berekend.
Het SodM schreef in januari 2013 dat de aardbevingen die schade veroorzaken snel ophouden als er jaarlijks niet meer dan 12 miljard m3 gas uit het Groningen-veld wordt gepompt. Dat is de hoogst bereikbare veiligheid, maar daar rept de minister met geen woord over.

De kans op zwaardere aardbevingen dan bij Huizinge neemt volgens het SodM duidelijk af als de winning uit het Groningen-veld met 40% naar beneden gaat: het gaat dan om een vermindering van 50 naar 30 miljard m3 aardgas per jaar. Maar ook deze minder veilige situatie is niet het uitgangspunt van de minister.

Het voorbehoud dat minister Kamp maakt over de leveringszekerheid is ook veelzeggend. Als Rusland de gaskraan gedeeltelijk gaat dichtdraaien, komt de leveringszekerheid in het gedrang en dan mag de productie in Groningen blijkbaar toenemen. De risico’s daarvan moeten we dan zeker maar op de koop toe nemen.

De 50 miljard euro aardgasinkomsten voor de regering en de NAM tot eind 2017 zijn in de visie van Co2ntramine een belangrijke reden waarom minister Kamp de onveilige aardgaswinning handhaaft en de aardbevingen als een ‘fact of life’ beschouwt. Het zou mooi zijn als de minister dan ook akkoord gaat met het ruimhartig vergoeden van de aardbevingsschade en mensen schadeloos stelt die willen verhuizen uit het aardbevingsgebied.

Bij dit persbericht is gebruik gemaakt van gegevens over aardgaswinning die hierna volgen.
Aardgaswinning en baten 2010 -2013
In 2010 werd 50,1 miljard kubieke meter (m3) aardgas uit het Groningen-veld gehaald en waren de aardgasbaten voor de overheid 8,0 miljard euro. De jaren daarop:
2011: 44,7 mld. m3 gas, 8,9 mld. euro;
2012: 47,4 mld. m3 gas, 11,4 mld. euro;
2013: 53,2 mld. m3 gas, 11,9 mld. euro.

Aardgaswinning 2014 binnen het maximum
Minister Kamp heeft op 17 januari 2014 bepaald hoeveel Groninger gas er gewonnen mag worden. In 2014 is het 42,5 miljard m3 en 2015 en 2016 is het 39,4 miljard m3.
In 2014 wordt vrijwel de maximale hoeveelheid gas uit het Groningen-veld naar boven gehaald die de regering heeft toegestaan. Volgens gegevens van de NAM was de winning tot 1 december 37,13 miljard m3. Als in december even veel gas gewonnen wordt als afgelopen januari (dat was 4,5 miljard m3), komt de eindstand op 41,6 miljard m3, net onder het toegestane maximum van 42,5 miljard m3.

Aardgasbaten overheid 1963-2013: 265 miljard euro
In 2013 bedroegen de aardgasbaten uit het Groningen-veld 11,9 miljard euro. Samen met de gaswinning uit kleinere velden ging het om 14,5 miljard euro. In de periode 1963-2013 waren de aardgasbaten 265 miljard euro. Als de provincie Groningen daarvan 2 miljard euro krijgt als vergoeding voor de aardbevingsschade, is dat 0,75 procent van de totale gasbaten ofwel twee maanden gasbaten van de overheid in 2013.
Daar komen nog de aardgasinkomsten van de NAM uit het Groningen-veld bij. In de periode 2006-2013 ging het om 9 miljard euro. Minister Kamp kon de Tweede Kamer op 5 februari 2014 niet vertellen hoeveel de NAM aan gasinkomsten had tussen 1963 en 2006.

30 miljard m3 gas geeft minder baten
Verschillende groeperingen uit het Noorden pleiten ervoor om jaarlijks niet meer dan 30 miljard m3 gas uit het Groningen-veld te halen. In 2014 werd deze hoeveelheid begin oktober bereikt.
Op basis van gegevens over 2010 tot en met 2014 kunnen we uitrekenen hoe hoog de aardgasbaten zouden zijn geweest als er 39,4 respectievelijk 30 miljard m3 aardgas zou zijn gewonnen. De uitkomst: het terugbrengen van de aardgasproductie van 39,4 miljard naar 30 miljard m3 aardgas gemiddeld per jaar betekent een daling van de aardgasbaten met ongeveer 2,3 miljard euro.
We kunnen eenzelfde bedrag verwachten voor 2015. Hoe het in feite zal uitpakken hangt ook van andere factoren af. De prijs van gas is enigszins gekoppeld aan die van olie, die de laatste weken sterk in prijs is gedaald. Een vat olie wordt uitgedrukt in dollars en als de wisselkoers van de euro ten opzichte van de dollar verandert, heeft dat ook invloed op de gasprijs en daarmee op de aardgasbaten. Het bedrag van 2,3 miljard euro is dan ook een benadering.
Daar staat tegenover dat de vraag naar aardgas niet van vandaag op morgen afneemt. Bij import van de resterende 9,4 miljard m3 gas blijft de daling van de aardgasbaten met 2,3 miljard euro van kracht. Als het gas gewonnen wordt uit kleinere Nederlandse velden heeft de overheid daarvan ook gasbaten: 1,45 miljard euro. De netto vermindering van de gasbaten door een maximum van 30 miljard m3 gas uit het Groningen-veld komt dan neer op 0,8 miljard euro. Daarbij geldt de strikte voorwaarde dat gaswinning elders niet tot aardbevingen leidt, want het is niet de bedoeling de aardbevingen te verplaatsten.

Gerealiseerde en verwachte productie van het Groningen gasveld conform het winningsplan (2007).
http://www.nlog.nl/nl/reserves/Groningen.html,

Aardbevingen in Nederland

Bevingen Groningen-veld:
2011: 82;
2012: 95;
2013: 121;
2014: 80.
http://opengis.eu/gasbevingen/resources/charts/examples/aardbevingenperperiode/grafiek.html

Auteur: Herman Damveld

Herman Damveld woont in Groningen en is zelfstandig onderzoeker en publicist over energie. Vanaf 1976 houdt hij zich bezig met plannen voor ondergrondse opslag van kernafval. Hij heeft daar veel over gepubliceerd. In 1996 kwam hij ook rapporten tegen over ondergrondse opslag van CO2 en ziet veel overeenkomsten tussen hoe de overheden omgaan met kernafval en met CO2. De zonnepanelen van Damveld maken meer stroom dan hij gebruikt en hij is dus stroomproducent. Toon alle berichten van Herman Damveld