De regering wil de kerncentrale Borssele langer in bedrijf houden en twee nieuwe kerncentrales laten bouwen. Tevens wil de regering zorgen voor een veilige en definitieve opslag van kernafval. Op 15 mei 2023 heeft de regering een website uitgebracht met “alle informatie van de Rijksoverheid over kernenergie in Nederland.”[1] Op deze site komt radioactief afval ook aan de orde.[2] Er staat: “Het radioactieve afval wordt bovengronds opgeslagen voor een periode van ten minste 100 jaar,” en “Na de tijdelijke opslag boven de grond, wordt het afval in de diepe ondergrond opgeborgen. In Nederland gebeurt dit in 2130.”
Klik hier voor de bijlage.
Dit beleid komt erop neer dat het kernafval nog zo’n honderd jaar bij de COVRA in Zeeland blijft. De regering gaat er blijkbaar van uit dat de Zeeuwen dit zonder meer aanvaarden. Maar is dat wel zo? Het feit dat de COVRA een buitendijkse locatie is en daarmee gevoelig voor zeespiegelstijging, komt niet aan de orde in de publicaties van de regering. Ook noemt de regering de plannen voor de opslag van kernafval in zoutkoepels of kleilagen niet en wordt bovendien helemaal voorbijgegaan aan de vele discussies vanaf 1976 over de definitieve opslag van kernafval. Evenmin heeft men het over de speciale en kostbare regelingen voor het gebruik van plutonium.
Of het verantwoord is om kernafval te veroorzaken zonder dat er een oplossing bestaat voor een veilige eindberging, ook daarover zwijgt de regering. Blijkbaar is het uitgangspunt dat de verantwoordelijkheid voor de definitieve opslag doorgeschoven mag worden naar toekomstige generaties. Is het ethisch verantwoord om eerst kernafval te produceren en pas later te zorgen voor de definitieve opslag ervan? Bedoelt de regering met de zinsnede “alle informatie van de Rijksoverheid over kernenergie in Nederland” dat deze ethische vraag, evenals voor de overheid ongemakkelijke informatie, per definitie buiten de discussie valt? Ik hoop het niet.
Voor de definitieve opslag van kernafval heeft de regering advies gevraagd aan het Rathenau Instituut (RI) in Den Haag. Het RI heeft intussen verschillende publicaties uitgebracht over dit thema. Deze publicaties hebben steeds het regeringsbeleid als uitgangspunt. Een voorbeeld. Vanaf 1976 zijn er plannen om kernafval op te slaan in zoutkoepels in Noord-Nederland. Het RI heeft daarover gepubliceerd en stelt dat de plannen niet doorgegaan zijn vanwege verzet vanuit de regio. Maar de omvangrijke argumentatie tegen de opslagplannen komt nauwelijks aan bod, laat staan dat kritiek op het optreden van de regering wordt besproken. Op deze manier geeft het RI een kernenergie-vriendelijke invulling van de geschiedenis.
Het RI maakt de publicaties “om het kabinet in 2024 te kunnen adviseren hoe Nederland het beste kan beslissen over de eindberging van zijn radioactieve afval,” staat op hun website.[3] De kans is daarom groot dat het advies eruit bestaat om tot het eind van deze eeuw niets te besluiten. Dan is de cirkel rond: de regering noemt honderd jaar uitstel, het RI neemt dat als uitgangspunt en de regering verwijst naar het advies om een besluit honderd jaar uit te stellen.
Deze gang van zaken is voor mij alle reden om te pogen een eerlijker geschiedenis te beschrijven van de plannen voor de zogeheten tijdelijke opslag in Zeeland (is honderd jaar tijdelijk?) en de definitieve berging (een periode van een miljoen jaar).
Veertig jaar geleden deed ik mee aan de Brede Maatschappelijke Discussie (BMD) over (kern)energie. Ik verwonderde me toen al over de meningsverschillen over feiten en de rol van normen en waarden. Door de opkomst van sociale media en termen als nepnieuws is die verwondering de afgelopen jaren niet minder geworden. Daarom doe ik in dit rapport een voorstel voor een eerlijke en zinvolle discussie over kernafval.
[1] https://www.overkernenergie.nl/, 15 mei 2023.
[2] https://www.overkernenergie.nl/wat-is-kernenergie/radioactief-afval, 15 mei 2023
[3] https://www.rathenau.nl/nl/klimaat/lessen-van-andere-landen-over-eindberging-radioactief-afval, 11 april 2023.
Herman,
dank je voor weer zoveel info. Als leek neem ik tot me -voor zover het erin past ;-) – heb geen opmerkingen alleen nu de vraag :
waarom willen rechtse partijen perse kerncentrales en/of kernenergie? alhoewel ik meest hoor praten over de centrales niet over de energie en al helemaal niet over afval.
Voor zover mij bekend zeggen linkse partijen -in elk geval GL- dat we ook met zon, wind + waterstof toe kunnen.
[zelf denk ik dat verspreiden goed is, elk gebouw zelfvoorzienend (i.v.m. Zaporizja/doelwit Poetins oorlog + splijtstof-afhankelijk)]
Waarom rechts?Waarom ?Waarom? blijft malen, wat is hun doel? wat houdt men achter?