Afgelopen dinsdag was het debat, aangevraagd door de SP en Groenlinks, van de commissie van de provincie Groningen over de bouw van de kolencentrale van Essent/RWE. De publieke tribune zat overvol. Hier een kort verslag van de lange avond. En de vraag “Wat is er achter de schermen met Essent afgesproken?”
De grote afwezige: Essent
De avond begon met een zestal gastsprekers die elk enkele minuten kregen om hun zegje te doen. Ze hadden alle zes een andere achtergrond, maar waren het allen eens: Deze kolencentrale moet er niet komen.
Helaas had niemand van Essent de mogelijkheid genomen om hun kant van het verhaal te komen vertellen. Of dat uit arrogantie, luiheid of minachtig is is moeilijk te zeggen. Ook kan het dat zij in de achterkamertjes al even bijgepraat hebben met het college. Feit blijft dat ze zich niet toonden en daarmee de grote afwezigen waren tijdens dit beladen debat.
Slechts één argument voor de gedoogvergunning voor de bouw
Met name de SP en de Partij voor de Dierem stelden veel kritische vragen aan het college. GroenLinks en PvdA hadden de mond vol van duurzaamheid, maar zetten zich ondertussen net iets te gretig in om Essent te helpen met het bouwen van de grootste en meest vervuilende kolencentrale van Nederland.
Wat opviel is dat ze daar slechts één argument voor noemden:
“De overheid moet een betrouwbare partner zijn voor het bedrijfsleven”.
In de basis hebben ze daar natuurlijk gelijk in. Maar daar kun je ook makkelijk het volgende tegenin brengen:
“De overheid moet een betrouwbare partner zijn voor de kiezers”.
En dat zijn tenminste 2 van de 4 coalitiepartijen niet. In de verkiezingsprogramma’s van een half jaar geleden waren ze nog tegen kolen. Nu helpen ze RWE met een gretigheid die te genant is voor woorden.
En ook de coalitie als geheel, dat een coalitieakkoord sloot onder de titel “Energiek en scherp aan de wind: op naar een ondernemend, duurzaam en sociaal Groningen!” heeft zichzelf flink voor schut gezet. Als je een coalitieakkoord onder die titel uitbrengt en vervolgens zo hard bouwt aan een klimaatkiller van Essent, dan moet je je diep schamen.
Nieuwe vergunning zal lang duren en het waarschijnlijk niet halen
Er werd ook nog gepoogd om als argument voor de gedoogverguinning aan te dragen dat een nieuwe vergunning makkelijk en snel te verkrijgen zou zijn. De uitspraak van de Raad van State zou slechts een hobbeltje op de weg zijn, een vlekje dat even weggepoetst moet worden. Alle experts, bestuurskundigen, hoogleraren & juristen zijn het erover eens dat dat niet waar is. Het gaat op zijn minst anderhalf jaar duren voordat alle onderzoeken rond zijn en RWE een nieuwe vergunning aan kan vragen. Daarna zal wederom een jarenlang juridisch gevecht beginnen. Het kan nog jaren duren voordat we duidelijkheid hebben. En de kans dat die nieuwe ergunningaanvraag dan alsnog goed komt is volgens deze deskundiger erg klein.
Wat is er achter de schermen met RWE/ Essent afgesproken?
Dat VVD de economische belangen boven alle andere belangen plaatst wisten we. Maar de andere drie coalitiepartijen hebben de mond vol van groen en duurzaam. Toch helpen ze Essent. De argumenten die ze daarvoor aanvoeren gaan allemaal mank. Dat roept de volgende vraag op:
“Is er nog een argument wat achter de schermen wel besproken wordt, maar dat wij niet mogen weten? ”
Het heeft er alle schijn van. Eén van de externe sprekers ging hier voorafgaand op het debat ook al op in: Gedeputeerde Staten is doodsbang voor een forse claim van Essent.
Ze zijn bang dat Essent, als ze nu niet alles op alles zetten om de kolencentrale alsnog voor elkaar te krijgen, een miljardenclaim zal neerleggen bij de provincie. Geld dat ze uiteraard graag voor andere doeleinden willen gebruiken. De gedeputeerden gingen hier wijselijk niet op in.
De spreker (zijn naam en precieze achtergrond is me ontschoten helaas) heeft ook een juridische achtergrond en wist te vertellen dat zo’n claim waarschijnlijk nooit door kan gaan. Essent had namelijk gedurende de afgelopen jaren steeds de keuze om voor een gascentrale te gaan, of volledig over te gaan op biomassa. En aangezien ze die kans niet gegrepen hebben, en dus een bedrijfsrisico hebben genomen (kolen zijn goedkoper, dus daar kun je meer mee verdienen) zal een rechter zo’n claim afwijzen: “Eigen schuld, dikke bult”.
De strijd binnen Groenlinks
Ondanks pogingen van de GroenLinks fractie om te doen voorkomen dat de eigen gedeputeerde, Wiebe van der Ploeg, flink onder handen genomen zou worden, is hier niets van terecht gekomen. Bij het beantwoorden van de eerder gestelde vragen maakte Van der Ploeg zich er op een vrij makkelijke manier vanaf. Er werd een warrig verhaal gehouden door Van der Ploeg en zoals Anja Hazekamp twitterde: “volgens GroenLinks gedeputeerde zijn geen nadelige effecten op natuur & milieu te verwachten door kolencentrale. Bizar. Hij weet wel beter”. Al met al ging het debat als een nachtkaars uit en sloot GroenLinks zich aan bij de rest van de coalitie.
Voor de actievoerders was dat een onbevredigende afloop. Vanzelfsprekend is hiermee de zaak nog niet gedaan. Uit diverse bronnen bereikten ons berichten dat met name de GroenLinks achterban uitermate ontevreden is over de opstelling van de statenfractie en gedeputeerde van GroenLinks. De actievoerders waaronder de Vereniging Zuivere Energie, Co2ntramine, BI Saubere Luft Ost-Friesland, de Besorgte Borkumer Bürger en Greenpeace gaan sowieso door om te bereiken dat de kolencentrale niet in productie gaat.
Partij voor de Dieren vraag spoeddebat aan met Bleker
Naar aanleiding van bovenstaand debacle heeft de Partij voor de Dieren inmiddels een spoeddebat aangevraagd met staatssecretaris Bleker. Zie “Partij voor de Dieren wil spoeddebat over illegale bouw kolencentrale Eemshaven/ Ontbreken natuurvergunning gevaar voor De Wadden” De landelijke fractie van Groenlinks heeft inmiddels aangekondigd de PvdD hierin te steunen.